Miasto zostało założone w trakcie kolonizacji na prawie niemieckim w XIII wieku. Pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z roku 1276. Należało do księstwa opolskiego, z którego w 1281 została wydzielona ziemia bytomska. Od 1289 książęta bytomscy byli lennikami królów czeskich, a cesarz Karol IV Luksemburski włączył ten obszar w 1348 wraz z całą resztą Śląska do ziem Korony Czeskiej. Po pierwszej wojnie śląskiej w 1742 doszło do podziału Śląska i Gliwice przypadły Królestwu Prus. W plebiscycie górnośląskim po I wojnie światowej 78,7% głosujących opowiedziało się za pozostaniem w granicach Niemiec. Na podstawie ustaleń jałtańskich i poczdamskich Gliwice zostały po II wojnie światowej przyznane Polsce.